Land documents, land tax payments and legal land settlements from Attar’s family date back to the early 1900’s. The documents also show Rohingya land ownership in the 1800s.
“We are the descendants of a big family from Boli Bazar. These land documents are gathered for Rohingya to show as their evidence. That is why my father and others kept them. Whatever the Burmese government says, we have these documents. If I have these documents, I can tell my family history and I can say that the descendants of this family will never disappear.”
၁၇၉၅. Francis Buchanan M.D. သည် ဆရာဝန်နှင့် ရုက္ခဗေဒ ပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဗြိတိသျှ အရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၇၉၅ ခုနှစ်၌ သံတမန်လုပ်ငန်းစဥ်ဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ ထိုခရီးစဥ်အတွင်း ၎င်းတွေ့ဆုံခဲ့ရသည့် လူများအကြောင်းကို ၎င်းတို့ ပြောဆိုကြသည့် ဘာသာစကားများအပါအဝင် အကျယ်တဝင့်ရေးသားခဲ့သည်။ Buchanan က အာရကန် ပြည်သို့ မသွားရောက်ခဲ့သော်လည်း ၎င်း၏ မှတ်တမ်းများမှာ ရိုအင်ဂါ လူထုအသိုက်အဝန်းနှင့် ၎င်းတို့ ဘာသာစကားအကြောင်းကို ပထမဆုံး မှတ်တမ်းတင်ထားသည့် ကိုးကားချက်အချို့ထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ အာရကန်ပြည်တွင်း နေထိုင်ကြသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ဟိန္ဒူနှင့် မူဆလင် အသိုက်အဝန်းများ၏ ဖြစ်တည်မှုကို မှတ်တမ်းတင်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ၁၇၉၉ ခုနှစ်တွင် Buchanan က Asiatic Researches ဂျာနယ်ထဲတွင် ၎င်း၏ ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုများကို ရေးသားခဲ့သည်။ ထိုဆောင်းပါးထဲတွင် ရိုအင်ဂါ ဘာသာစကား အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံမှ ဘာသာစကားအများအပြားအကြောင်းကို အသေးစိတ်ဖော်ပြခဲ့သည်။
Salai Ahmed (center) was appointed a village headman in 1949. He passed away in the late 1980s. Included here are: original National Registration Cards of Salai Ahmed, his brother and son and their wives, a Family list issued in 1959 and Appointment of Headman issued in 1949. Also two voter registration cards issued in 1978 and 1981 by the electoral commission.
“My grandfather was a village headman for almost 40 years. He was an Arabic school teacher. He was respected by many people and was a member of the local council. My family owned a lot of land and we lived in Maungdaw for several generations.”
Rohim U,
Grandson of Salai Ahmed.
မောင်တောမြို့မှ ရိုဟင်ဂျာမိသားစုတစ်ခု၏ မြေယာပိုင်ဆိုင်မှု အထောက်အထားကို ဝါးချပ်ပေါ်တွင်ထွင်းထားပုံ။ ထို အထောက်အထားမှာ ၁၈၉၂ ခုနှစ် ရက်စွဲဖြင့် ဖြစ်သည်။
“My father told me that long ago we were all the same. We all lived together with other people. My parents said their lives in the past were peaceful times. After I was born, when I was growing up, they said they are getting worried. They told me, These people will drive us out someday. I believe all of these documents are proof that we are originally from Arakan. Look back at all of this and you will see who we are and how long we have been here.”
Nurul B, 60
မဟာမေဒင်များက အာရကန်ပြည်တွင် အခြေချခဲ့ကြပြီး ရိုဗင်ဂေါဟု ခေါ်ခဲ့ကြသည်။
ဧကရာဇ်မြန်မာနိုင်ငံတော်အတွင်း ပြောဆိုကြသည့် ဒေသိယစကား သုံးမျိုးကို ထည့်သွင်းဖော်ပြသွားမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ထိုဒေသိယစကားများသည် ဟိန္ဒူတိုင်းပြည်မှ ဆင်းသက်လာသည်မှာ ထင်ရှားသည်။
ပထမဆုံးတစ်ခုမှာ အာရကန်ပြည်တွင်း ကာလရှည်ကြာစွာ အခြေချခဲ့ကြသည့် မဟာမေဒင်များ ပြောသည့်စကားဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့က ၎င်းတို့ကိုယ်ကို ရိုအင်ဂါ သို့မဟုတ် အာရကန်ပြည်၏ ဌာနေဒေသခံများဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
“All of these photographs are memories of my family, and I’ve kept them so that if anything happens in our country, we can prove who we are.”
NIbrahim (31)
Son of Mohammed Alom
မဟာမေဒင်များက အာရကန်ပြည်တွင် အခြေချခဲ့ကြပြီး ရိုဗင်ဂေါဟု ခေါ်ခဲ့ကြသည်။
ဧကရာဇ်မြန်မာနိုင်ငံတော်အတွင်း ပြောဆိုကြသည့် ဒေသိယစကား သုံးမျိုးကို ထည့်သွင်းဖော်ပြသွားမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ထိုဒေသိယစကားများသည် ဟိန္ဒူတိုင်းပြည်မှ ဆင်းသက်လာသည်မှာ ထင်ရှားသည်။
ပထမဆုံးတစ်ခုမှာ အာရကန်ပြည်တွင်း ကာလရှည်ကြာစွာ အခြေချခဲ့ကြသည့် မဟာမေဒင်များ ပြောသည့်စကားဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့က ၎င်းတို့ကိုယ်ကို ရိုအင်ဂါ သို့မဟုတ် အာရကန်ပြည်၏ ဌာနေဒေသခံများဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
