၈

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပညာရေးစနစ်သည် ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာအထိ အရှေ့တောင်အာရှတွင် အကောင်းဆုံး ပညာရေးစနစ်တစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်း အရှေ့တောင်အာရှ၏ အကောင်းဆုံး  တက္ကသိုလ်များထဲမှအချို့မှာ မြန်မာနိုင်ငံ၌ ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း ရိုဟင်ဂျာများက အမျိုးသားပညာရေး သင်ရိုးညွှန်းတမ်းကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် အရေးပါသော ပံ့ပိုးမှုများစွာ ပေးခဲ့ပြီး အာရကန်ပြည်၏ ပထမဆုံးသော ပုဂ္ဂလိအထက်တန်းကျောင်းများ ပေါ်ထွက်လာအောင်လည်း ပါဝင်ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့မှာ သြဇာကြီးမားပြီး လေးစားခံရသော ဆရာများ၊ ကျောင်းအုပ်များနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြသည်။ အထူးသဖြင့် ၁၉၅၀ မှ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်ကာလများတွင် ရိုဟင်ဂျာကျောင်းသားများသည် နိုင်ငံတဝန်းရှိ အခြားတိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ထိပ်တန်းတက္ကသိုလ်များနှင့် နည်းပညာကောလိပ်များတွင် တက်ရောက်ပညာသင်ယူခဲ့ကြသည်။

အစိုးရက ရိုဟင်ဂျာများကို ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းနှင့် ခရီးသွားလာမှု ကန့်သတ်ခြင်းတို့ကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်လာသည့်အခါ ရိုဟင်ဂျာများအတွက် ရန်ကုန်သို့ သွားရောက်ပညာသင်ကြားရန် အလွန်ခက်ခဲလာခဲ့သည်။ ရိုဟင်ဂျာကျောင်းသားများက ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့ရှိ စစ်တွေတက္ကသိုလ်တွင် ဆက်လက်ပညာသင်ကြားကာ ဘွဲ့ရယူခဲ့ကြသည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း အကြမ်းဖက်မှုများဖြစ်ပွားပြီးနောက် အစိုးရက ရိုဟင်ဂျာများအား အဆင့်မြင့်ပညာသင်ကြားခွင့်ကို လုံးဝပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ နောက်ထပ် ၁၀ နှစ်ကြာသည်အထိ (မေလ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အထိ) ရိုဟင်ဂျာလူငယ်များမှာ စစ်တွေတက္ကသိုလ်ကိုပင် တက်ရောက်ခွင့် မရခဲ့ကြပေ။

ယခင်က မမြင်တွေ့ခဲ့ရသည့် ဘွဲ့နှင်းသဘင်အခမ်းအနားများ၏ ရှားပါးဓာတ်ပုံများ၊ တက္ကသိုလ်အသင်းအဖွဲ့များ၊ ကျောင်းသား သမဂ္ဂများ၊ ဆရာများနှင့်ကျောင်းသားကျောင်းသူ သင်တန်းများ၊​ နှစ်ပတ်လည်စာစောင်မဂ္ဂဇင်းများအပြင် အခြားသော မှတ်တမ်းမှတ်ရာများက ရိုဟင်ဂျာများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပညာရေးလောကတွင် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာသည့်တိုင်အောင် အခြားသော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများနှင့်အတူ နက်နက်နဲနဲပါဝင်ခဲ့ကြသည်ကို ပြသနေသည်။